Khoa Đông phương học

https://fos.ussh.vnu.edu.vn


Thế giới một số các vị thần Hindu giáo – Nữ thần Durga

Thế giới một số các vị thần Hindu giáo – Nữ thần Durga

Thế giới một số các vị thần Hindu giáo – Nữ thần Durga

Tác giả: Nguyễn Trần Tiến

Khoa: Đông Phương học

Lễ hội được tổ chức tại nhiều nơi trên đất nước Ấn Độ và kéo dài trong 9 ngày. Tuy nhiên, nét đặc đặc sắc nhất của lễ hội này thường thấy ở các vùng như West Bengal, Assam, Jharkhand, Tripura và Odisha.
Durga từ tiếng Sanskrit có nghĩa là pháo đài hoặc một nơi được bảo vệ và khó tiếp cận. Durga là vị nữ thần có dấu ấn sâu đậm trong đời sống tinh thần của các tín đồ Hindu và được tôn thờ như biểu tượng của lực lượng siêu nhiên, thánh thiện, vị nữ thần diệt trừ và chiến thắng cái ác. Nữ thần Durga được coi là một biểu tượng của tình yêu tinh khiết, lòng dũng cảm và ánh sáng. Nữ thần đại diện cho quyền năng của Đấng tối cao duy trì trật tự đạo đức và sự công bằng xã hội. 

Nữ thần Durga cũng tượng trưng cho sự đón nhận tính nữ nên hội tụ mọi quyền năng của chư Thần. Các quyền năng ấy cũng biểu tượng cho nhiều đức tính cần thiết để hàng phục những khuynh hướng xấu trong tâm hồn mỗi con người đặc biệt đối với tín đồ Hindu. Do đó, để đạt được những đức tính như vị nữ thần mỗi tín đồ phải có thái độ sẵn sàng đón nhận với một thái độ gắn liền với nữ tính của thần Durga.

Truyền thuyết về nữ thần Durga

Xa xưa, Quỷ Vương Mahishasura Mardini ( còn gọi là Ngưu Vương) và bộ hạ có ý định lên chinh phục các tầng Trời và tàn sát chư vị Thiên Thần. Họ đến cầu cứu đến ba vị thần trong Trimurti gồm thần Brahma, thần Vishnu và thần Siva. Ba vị thần này dùng sức mạnh và trí tuệ phóng linh quang như những lằn chớp sáng rực bầu Trời. Ở nơi hội tụ của ba luồng hào quang chói lửa sinh ra một Nữ Thần, đó là Durga.

Mỗi vị Thần đều tặng Durga một vũ khí hay một bảo vật để hàng phục quỷ vương. Thần Shiva tặng cây đinh ba, thần Vishnu tặng đĩa Kim Luân và dây Quyên Sách, Surya, thần Mặt Trời, tặng cung tên; Chandra, thần mặt trăng, tặng cây búa rìu, Sơn Thần Himalaya tặng con sư tử, Thần Chết Yama tặng chày Kim Cương, Thần gió Vayu tặng ống loa, Hỏa Thần Agni tặng hỏa tiễn, v.v…

Mặc dù Durga là một chiến tướng rất dũng mãnh quyết liệt, nhưng trong dân gian, Ngài lại được tôn thờ như một người mẹ tươi cười, từ ái, hiền hòa.

Trong trận chiến chống lại ác quỷ, nữ thần Durga chỉ huy một đội ngũ bảy nữ thần sinh ra từ Durga, mỗi Vị mang đặc tính của một Nam Thần đã cùng hướng vào Durga, gọi là bảy bà mẹ hay bảy nữ thần (Sapta Matrika). Các Nữ thần hợp sức và chiến đấu anh dũng tiêu diệt đối phương. Khi ác quỷ bị giết hay bị thương, thì mỗi giọt máu rơi xuống đất lại liền nảy sanh ra một con quỷ khác, cứ như thế, liên tu bất tận. Cuối cùng Durga ra lênh cho một Nữ Thần há to miệng nuốt hết những giọt máu từ ác quỷ tuôn ra, khiến quỷ không thể tái tạo được nữa, đem lại chiến thắng toàn diện. Vị Nữ Thần uống máu ấy là Kali, bà mẹ dữ tợn (chúng ta sẽ tìm hiểu về thần Kali ở bài viết khác).

Biểu tượng nữ thần Durga (Iconography)

Như chúng ta biết, nữ thần Durga hay Divine Shakti là nữ thần bảo vệ nhân loại khỏi sự hiểm nguy và đau khổ bằng cách tiêu diệt các lực lượng điều ác như ích kỷ, ghen ghét, thành kiến, hận thù, tức giận cái tôi ... Thần cũng được gọi là Mẹ Vũ trụ và mẹ của Ganesh. Đôi khi thần cũng được gọi là Parvati, Lakshmi, và Saraswati bởi vì thần cũng là một hóa thân của Saraswati hoặc Lakshmi. Thần còn được gọi là Mahamayi  hay nữ thần tổng hợp của các yếu tố khác nhau của các vị thần và nữ thần.

Hình tượng nữ thần Durga được mô tả như là một nữ chiến binh với ba mắt, tám (hoặc mười) bàn tay cầm vũ khí của gần như tất cả các chư Thiên, cử chỉ tay tượng trưng, và cưỡi một con sư tử hay cọp beo.

Một con hổ tượng trưng cho quyền lực vô song. Durga cưỡi một con hổ cho thây thần sở hữu quyền lực không giới hạn và sử dụng nó để bảo vệ đạo đức và tiêu diệt cái ác. Thần thường mặc một chiếc áo sari màu đỏ tượng trưng cho hành động tiêu diệt cái ác và bảo vệ con người khỏi đau đớn và đau khổ gây ra bởi lực lượng điều ác. Chính vì thế nữ thần Durga tượng trưng cho lực lượng của Đấng tối cao (năng lượng tích cực) chống lại các lực lượng tiêu cực của cái ác và gian ác. Nữ thần đại diện cho năng lượng tinh khiết (tích cực), được biết đến như là ánh sáng của Thiên Chúa "Jyoti" là hiện thân của năng lượng nữ tính và sáng tạo.

Lễ hội Navaratri hay còn gọi là lễ hội Durga hay Dussehra

Navratri, Navaratri, hoặc Navarathri là lễ hội của người Hindu thờ tự của Shakti. Navaratri trong tiếng phạn có nghĩa là chín đêm. Lễ hội một phần đánh dấu sự chuyển giao của mùa xuân và đầu mùa thu là giai đoạn rất quan trọng trong việc thay đổi khí hậu và năng lượng mặt trời. Hai giai đoạn này được coi là cơ hội cho việc thờ phượng thiêng liêng. Navaratri đại diện cho Nữ thần Durga, vị thần năng năng lượng. 

Lễ hội Durga được tổ chức trong một thời gian đặc biệt để hát thờ phượng và vinh quang của các nữ thần, và cầu nguyện cho sức khỏe, thịnh vượng, tâm thanh tịnh, tình yêu, hòa bình và hạnh phúc. Khi số lượng lớn của người dân cầu nguyện trong thời gian này, năng lượng tập thể trở nên rất mạnh mẽ và nó được nói rằng những lời cầu nguyện được cung cấp thường nghe các nữ thần.

Đây được xem là lễ hội Hindu dài nhất. Các nữ thần được cho là xuất hiện trong 9 hình thức và mỗi người đều được tôn thờ trong một ngày. Chín ngày đầu tiên, lễ hội ca tụng vị thần Durga và ngày thứ mười thì tế lễ ngợi ca anh hùng Lord Rama của thiên sử thi Ramayana. Thiên sử thi là phần quan trọng và thiết yếu trong đạo Hindu.

Ba ngày đầu dành cho việc thờ phượng của Nữ thần Durga. Đây là thời kỳ khi năng lượng và sức mạnh của mình được tôn thờ. Mỗi ngày dành riêng cho một sự xuất hiện khác nhau của Durga. Kumari, có nghĩa là con gái, được tôn thờ vào ngày đầu tiên của lễ hội. Parvati, hiện thân của một phụ nữ trẻ là người, là tôn thờ vào ngày thứ hai. Các khía cạnh tiêu cực của Nữ thần Durga tượng trưng cho cam kết để có được chiến thắng trên tất cả các xu hướng ác. Do đó, vào ngày thứ ba của Navratri, nữ thần Kali là tôn thờ, người đại diện cho người phụ nữ đã đạt đến giai đoạn trưởng thành.

Thứ tư đến ngày thứ sáu: Khi một người mua lại chiến thắng trong xu hướng ác của cái tôi, tức giận, ham muốn và bản năng động vật khác, kinh nghiệm hư không, khoảng trống này là đầy với sự giàu có tinh thần. Cho mục đích này, người được tiếp cận nữ thần Lakshmi, để có được tất cả của cải, vật chất, tinh thần và sự thịnh vượng. Đây là lý do tại sao ngày thứ tư, thứ năm và thứ sáu của Navratri được dành riêng cho việc thờ phượng của Lakshmi - nữ thần của sự thịnh vượng và hòa bình.

Ngày thứ bảy và thứ tám: Ngày thứ bảy là dành riêng cho thờ Saraswati, nữ thần của nghệ thuật và kiến thức. Lời cầu nguyện được cung cấp với mục tiêu tìm kiếm kiến thức tâm linh. Một 'yagna' được thực hiện vào ngày tám, điều này thể hiện sự hy sinh tôn vinh nữ thần Durga.

Ngày thứ chín là ngày cuối cùng của lễ hội Navaratri, nó còn được gọi là 'Mahanavami. Ngày ngày, lễ puja Kanya được thực hiện để thờ chín cô gái trẻ, những người chưa đến giai đoạn tuổi dậy thì. Những cô gái tượng trưng cho một trong chín hình thức nữ thần Durga. Bàn chân của các cô gái được rửa để chào đón các nữ thần và thể hiện sự tôn trọng. Các cô gái được cung cấp một bộ quần áo mới như một món quà từ những người hâm mộ vào cuối lễ puja này.

Trong ngày này, cô gái trẻ đến 9 tuổi được tôn thờ như nữ thần và quà tặng như là một lễ của lòng biết ơn đối với nữ thần mẹ cho phước lành của cô. Người ta tin rằng ở tuổi đó các cô gái có năng lượng tinh khiết như nữ thần mẹ. Ở một số nơi Ấn Độ, Thần tượng của Durga nữ thần được đắm mình trong những con sông thiêng liêng vào ngày thứ 10 hay còn gọi là Dussehra.

Trong thời gian tổ chức lễ hội, nhiều người (Ấn Hindu) nhịn ăn, chỉ ăn trái cây, rau và các sản phẩm từ sữa. Họ làm sadhana cụ thể, lời cầu nguyện, thực hành đời sống độc thân và chuyến thăm ngôi đền. Nhiều ngôi chùa, cũng như người trong nhà của họ, cung cấp các chương trình cầu nguyện đặc biệt với ca hát và âm nhạc suốt đêm.

Tại Ấn Độ ngày nay, còn rất nhiều những đền đài thờ thần Durga. Nhiều ngôi đền thờ vị Nữ thần này mang nhiều truyền thuyết li kỳ. Một trong những ngôi đến đó cần phải kể đến ngôi đền nổi tiếng có tên Karni Mata nằm tại Deshnoke nằm ở phía tây bắc Ấn Độ, nơi vẫn được gọi với cái tên Đền Chuột hay đền thờ thánh Chuột. Karni Mata là một nhà hiền triết, được xem là hóa thân của nữ thần Durga, vị nữ thần sức mạnh và quyền lực tối cao. Truyền thuyết kể rằng trong những năm 1400, khi một đứa trẻ con của một thành viên trong thị tộc của nữ thần Durga chết, bà đã cầu xin thần Yama - vị thần chết đưa đứa trẻ trở lại sự sống nhưng vị thần này đã từ chối. Bà vẫn tiếp tục van xin và cuối cùng thần chết cũng đồng ý. Tuy nhiên, chỉ có một cách để cậu bé tái sinh trở lại là đầu thai sống kiếp chuột, bà đã thỏa thuận với thần Yama rằng tất cả các thành viên đã chết trong thị tộc của bà sẽ sống kiếp chuột cho đến khi họ được đầu thai thành người.

Cũng có truyền thuyết cũng mang nét tương tự kể lại rằng từ xa xưa, có một cô bé tên là Ridhu Bai lúc lên 6 tuổi, cô bé chữa khỏi bệnh cho người cô ruột một cách kỳ lạ nên nhiều người tin rằng Ridhu Bai chính là đức mẹ Durga hạ thế cứu người tạo phúc. Từ đó, Ridhu Bai được gọi là Karni Mata. Ít lâu sau, cô lập gia đình vào sau đó bà rời gia đình để khổ hạnh tu luyện. Bà nhận một người con làm côn nuôi và người con nuôi của bà chẳng may té sông chết đuối, bà cầu xin thần chết Yama cho con bà hồi sinh nhưng bị từ chối.

Bà thề nguyền từ đó về sau, người dân trong làng sẽ không rơi vào tay thần chết nữa. Linh hồn của những người qua đời sẽ tạm trú trong các con chuột, đến khi có em bé chào đời, linh hồn sẽ về với đứa trẻ, bắt đầu một cuộc sống mới. Sau khi bà chết, người dân bắt đầu thờ chuột tại ngôi chùa Karni Mata. Dần dần, số lượng chuột kéo về ngày càng đông. Tên gọi chính thức của chùa cũng dần chìm vào lãng quên, người ta chỉ còn nhớ đến cái tên đền Chuột.

Ngày nay, trong quan niệm của người Hindu, chuột là sứ giả của nữ thần Durga. Ngoài việc đem lại may mắn, hạnh phúc, chuột còn mang linh hồn của thân nhân chờ hồi sinh nên người trong làng rất tôn kính chuột. Người có thể không có gì ăn, nhưng chuột thì không được để đói. Họ tin rằng đối xử tốt với chuột sẽ gặp điều lành, còn xử tệ sẽ gặp tai ương. Những người theo đạo Hindu cũng như tất cả khách du lịch đến với ngôi đền này đều bày tỏ lòng tôn kính, mong muốn được ban phước lành bằng cách để cho một con chuột qua đôi chân của mình.

Tại Việt Nam, tượng Durga là tác phẩm tiêu biểu của văn hóa Óc Eo sớm hơn vào thế kỷ 7-8. Tượng nữ thần Durga bằng đá sa thạch được tìm thấy Trà Vinh vào năm 1902, hiện lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử TP.HCM. Đây là vị nữ thần đã từng có dấu ấn sâu đậm trong đời sống tinh thần của các tín đồ Hindu Việt Nam và được tôn thờ như biểu tượng của lực lượng siêu nhiên thánh thiện diệt trừ và chiến thắng cái ác của người dân quốc gia Đông Nam Á này.

TT Nguyễn 

Khoa Đông phương học

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây